Crashtest Ibsen
In Crashtest Ibsen, de bingewatch versie, zie je drie afleveringen na elkaar, die allemaal zijn gebaseerd op de zogenaamde ‘hedendaagse toneelstukken’ van Henrik Ibsen: Nora, Volksvijand en Ik Zie Spoken.
Die stukken werden eind negentiende eeuw geschreven, en Ibsen wilde er de maatschappelijke problemen van zijn tijd mee agenderen, vandaar ‘hedendaags’. Al meer dan honderd jaar worden deze stukken overal ter wereld steeds weer opnieuw opgevoerd, vaak met de begeleidende boodschap dat de problemen die erin worden besproken ‘nog steeds actueel zijn’. Dat zette Sarah Moeremans en Joachim Robbrecht ertoe aan om deze stukken echt eens helemaal uit elkaar te halen. De personages in Ibsen’s stukken komen in opstand tegen hun auteur en het feit dat ze al meer dan een eeuw dezelfde problemen moeten belichamen. Met nieuwe plotwendingen en woorden gaan ze de huidige tijd te lijf.
Crashtest Ibsen is een coproductie van Het Zuidelijk Toneel en Theaterproductiehuis Zeeland.
Duur
4 uur inclusief 2 pauzes
Drie afleveringen
NORA
Het is kerst 1879. In een Noors stadje aan de randen van een fjord schopt Torvald Helmer
het tot bankdirecteur, na een periode van een burn-out. Dankzij zijn vrouw Nora is hij weer helemaal de oude, want zij zorgde ervoor dat hij een jaar kon herstellen op het zonnige Capri. Wat Nora voor haar man echter geheimhoudt, is dat zij daarvoor geld geleend heeft van ‘een louche figuur’ die ook bij de bank werkt.
Nora komt in de problemen als blijkt dat Torvald in zijn nieuwe positie die louche figuur, Nils Krogstad, wil ontslaan. Krogstad eist namelijk van haar dat ze zijn positie redt, maar Torvald laat zich niet door haar ompraten. Gaandeweg realiseert Nora zich dat het haar ondergeschikte sociale positie als vrouw en echtgenote is die maakt dat ze steeds listen moet vinden om te overleven, dus neemt ze een radicale beslissing!
VOLKSVIJAND
Het is lente 1881. In datzelfde Noorse stadje maken de bewoners zich op om de jaarlijkse badgasten te verwelkomen in het kuurcentrum Waterworlds. De plaatselijke dokter, Thomas Stockmann ontdekt echter dat het toevoerwater van Waterworlds vervuild is. Dat brengt hem op ramkoers met zijn broer, die burgemeester in de stad is, en hoe dan ook wil vermijden dat de stad reputatieschade leidt.
Het journaille van de lokale krant ruikt bloed en jaagt de twee broers tegen elkaar in het harnas. In een hitsig publieke confrontatie zoeken beide broers steun bij het brede publiek. Gelukkig beseffen de personages net op tijd dat ze tegen elkaar opgezet worden door de auteur en eindigen ze samen dobberend in een kano op het fjord.
IK ZIE SPOKEN
Niet zover van ons Noorse stadje ligt villa Rosevold. Voor de dame des huizes, mevrouw Alving, is het dubbel feest: haar zoon is thuisgekomen na een jarenlang verblijf in Parijs en ze opent een nieuw weeshuis ter ere van haar man zaliger. Mevrouw Alving denkt dat ze de regie over haar leven voert en waant zich nu verzekerd van een gelukkige toekomst, maar bedoeld en onbedoeld steken andere personages haar stokken in de wielen.
Haar zoon blijkt ongeneeslijk ziek. Haar meid, Regina, wil niets liever dan weg uit Rosevold om avonturen te beleven in de stad. En Timmerman Engstrand en dominee Manders ruïneren samen het nieuwgebouwde weeshuis, nog voor het is ingezegend. En dan is er nog de mysterieuze gast die haar bezoekt en die alleen zij lijkt te zien...
Wie speelt wat?
In elk stuk komen telkens zes personages voor. Alle personages (in totaal achttien!) zijn terug te brengen tot dezelfde zes archetypes. Elke acteur speelt dus in elk stuk een andere rol, maar eigenlijk slechts één archetype, waarvan je de ontwikkeling door de stukken heen kunt volgen.
Personages
Evelien Bosmans
Gillis Biesheuvel
Louis van der Waal
Joep van der Geest
Judith van den Berg
Peter Seynaeve
NORA
De revolterende - Nora | Meisjesnaam onbekend. Beroemd personage en vrouw des huizes.
De moraalridder - Torvald Helmer | Haar echtgenoot en bankier.
De non-conformist - Dingetje | Hun brutale dienstmeid.
De voorzichtige - Christine Linde | Een oude vriendin van Nora en Golddigger.
Het buitenbeentje - Dr. Rank | Nora’s minnaar in some way.
Het zwarte schaap - Nils Krogstad | Ook een tragische figuur.
VOLKSVIJAND
De revolterende - Petra Stockmann | Hun militante dochter.
De moraalridder - Peter Stockmann | Fictieve burgervader van een Noors stadje.
De non-conformist - Dokter Stockmann | Broer van Peter en lokale klokkenluider.
De voorzichtige - Katrien Stockmann | Zijn negentiende-eeuwse levensgezellin.
Het buitenbeentje - Knut Hovstad | Mislukt toneelschrijver, hoofdredacteur van Volksbladet.
Het zwarte schaap - Aslaksen | Drukker en seismograaf van de geweldige meerderheid.
IK ZIE SPOKEN
De revolterende - Regina | Dromerige meid. Jeugdigheid is haar enige kapitaal.
De moraalridder - Dominee Manders | Negentiende eeuws haatprediker, helaas zonder ruggegraat.
De non-conformist - Oswald Alving | Alvings zoon, bohémien.
De voorzichtige - Helene Alving | Vrouw des huizes, met goeie bedoelingen.
Het buitenbeentje - Vuur | Allegorie in alle mogelijke verschijningsvormen.
Het zwarte schaap - Jakob Engstrand | Regina’s timmerende vader, een zwak schepsel.
Wie was Henrik Ibsen? De man met de baard!
Henrik Ibsen (1828-1906) was een Noorse toneelschrijver en één van de invloedrijkste figuren in de geschiedenis van het moderne theater. In zijn werk bekritiseerde hij sociale normen en verkende hij controversiële thema’s. Ibsen was één van de eersten die onderwerpen uit het echte leven van zijn tijd op het toneel wilde brengen.
Hij kaartte allerlei maatschappelijk misstanden aan zoals de ongelijkheid tussen man en vrouw, machtsmisbruik en schijnheiligheid. Daarom kreeg Ibsen tijdens zijn leven veel te maken met de vraag om zijn stukken aan te passen of wilde men ze niet vertonen vanwege de provocerende onderwerpen. Niettemin had zijn werk een gigantische impact op het theater, omdat het een tijdperk van realisme inluidde op het toneel. Ibsens nalatenschap leeft voort in zijn toneelstukken die wereldwijd worden opgevoerd en bestudeerd.
Credits
Regie: Sarah Moeremans
Tekst: Joachim Robbrecht
Spel: Judith van den Berg, Gillis Biesheuvel, Evelien Bosmans, Joep van der Geest, Louis van der Waal, Peter Seynaeve
Vormgeving: Ruimtetijd - Theun Mosk
Geluidsontwerp: Timo Merkies Lichtontwerp: Stan Bannier
Kostuumontwerp: Daphne de Winkel
Kostuum: Ilse Vermeulen
Regieassistent: Kato Cornil Productie: n’ More - Ellen van Bunnik
Tourmanager: Roman Coldenhoff
Technische productie: Stan Bannier en Marcel Brand
Technici: Marcel Brand, Noor Thijssen, Arco Middendorp, Emile van Gils, Tom IJpelaar, Joris van Oosterhout
Artistiek Directeur Het Zuidelijk Toneel: Piet Menu